Przekładniki prądowe — jak dobrać je sensownie i bezpiecznie
Jako doradca techniczny wyjaśniam „po ludzku”: do czego służy przekładnik prądowy (CT), jakie są jego rodzaje i jakich parametrów pilnować, żeby pomiar i zabezpieczenia działały pewnie — bez niespodzianek na rozdzielni.
Po co nam przekładnik prądowy?
CT zamienia duży prąd w obwodzie głównym (np. 200 A) na bezpieczny do pomiaru prąd wtórny (np. 5 A lub 1 A). Dzięki temu licznik, analizator czy przekaźnik zabezpieczeniowy nie „widzi” pełnego prądu, ale wartość proporcjonalną — z zachowaniem izolacji galwanicznej i bezpieczeństwa obsługi.
- Pomiar i rozliczenia — współpraca z licznikami i analizatorami energii.
- Automatyka i SCADA — bieżący nadzór prądów fazowych.
- Zabezpieczenia — przekaźniki nadprądowe, różnicowe, ziemnozwarciowe.
Rodzaje przekładników — dobieramy do miejsca i montażu
Na przewód (pierścień)
Przewód przechodzi przez otwór CT; rozwiązanie proste i kompaktowe. Sprawdza się w nowych instalacjach.
Z otwieranym rdzeniem (split-core)
Montujesz bez rozpinania toru prądowego — idealne przy modernizacjach i serwisie.
Na szynę prądową
Dla dużych prądów i rozdzielnic szynowych; stabilny montaż i pewna geometria pomiaru.
Parametry, które decydują o poprawnym działaniu
| Parametr | Co oznacza | Na co uważać |
|---|---|---|
| Przekładnia (np. 100/5 A, 300/1 A) | Stosunek prądów pierwotny→wtórny | Dobierz z rozsądnym zapasem, ale nie „za dużym”, by nie stracić dokładności przy niskich obciążeniach |
| Prąd wtórny (5 A lub 1 A) | Standard zgodny z wejściem licznika/analizatora | Upewnij się, że przyrząd przyjmuje 1 A lub 5 A — nie mieszaj standardów |
| Klasa dokładności (np. 0.2, 0.5, 1) | Precyzja odwzorowania prądu | Dla rozliczeń wybieraj niższą klasę (lepszą), dla sygnalizacji wystarczy wyższa |
| Moc pozorna (VA) | Obciążalność wtórna CT | Policz sumę obciążeń (przyrząd + przewody). Zapas 20–30% daje stabilny pomiar |
| Klasa bezpieczeństwa (np. P, PX, 5P, 10P) | Istotne dla zabezpieczeń | Do przekaźników nadprądowych patrz klasy zabezpieczeniowe (5P/10P) i napięcie udarowe |
| Wymiary i montaż | Średnica okna, mocowanie, IP | Dopasuj do szyny/przewodu i warunków środowiskowych (pył, wilgoć) |
Dobór w praktyce — krótka ścieżka
- Określ maksymalny prąd toru oraz typ montażu (przewód/szyna, split-core czy pierścień).
- Sprawdź, czy przyrząd pomiarowy wymaga 1 A czy 5 A na wtórnym.
- Dobierz przekładnię z niewielkim zapasem oraz właściwą klasę i VA.
- Policz długość i przekrój przewodów wtórnych — ich rezystancja wchodzi do bilansu VA.
- Dla zabezpieczeń wybierz właściwą klasę zabezpieczeniową (np. 5P10) zamiast klasy pomiarowej.
Gdzie kupić — sprawdzone kategorie
Aktualną ofertę znajdziesz w sklepie Megaelektryka:
Zobacz przekładniki prądowe